۲۱. سومین بحران نوجوانی، بحران روانی و عملکرد
سومین بحران نوجوانی، بحران روانی و عملکرد است
به دلیل آغاز ترشح یکسری غدد درون ریز و تحولات دوران بلوغ، شاهد یکسری آثار روانی و عملکردی در نوجوان هستیم، که گاها او را دچار بحران می‌کند. مثل تحریک پذیری بالا، نوجوان با کوچکترین فشاری بهم می‌ریزد، از همه چیز زود خسته می‌شود، مثلا موقع حل کردن مسئله ریاضی اصلا به آن کسی که ریاضی را اختراع کرده فحش می‌دهد که چرا ریاضی اصلا کشف شد.
خصوصیت بعدی، شکنندگی بالا و مقاومت پایین است. نوجوان بسیار شکننده است و استقامت او در قبال سختی ها و فشارها بسیار پایین است، مثلا مشکلات کوچک را بزرگ می‌بیند و زود ناامید می‌شود و موقع بازگو کردن مشکلات گریه‌اش می‌گیرد و از اینکه گریه‌اش می‌گیرد هم احساس ضعف می‌کند.
خصوصیت بعدی مقایسه‌گری نوجوان است، نوجوان به شدت مقایسه‌گر است. هم دوستان و هم سن و سال های خودش را با خودش مقایسه می‌کند و هم افراد خانواده را. این مقایسه‌گری دائما در او ایجاد حسادت و نارضایتی می‌کند و باعث می‌شود هیچ‌وقت از پدر و مادر و وضیعیت موجود راضی نباشد.
گاهی این صفت تا جوانی و میان‌سالی هم در یک فرد هست. در قبال مقایسه‌گری نوجوان، او را سرکوب نکنید. بلکه از ابتدا از او بخواهید مصادیق تفاوت قائل شدن های شما را بازگو کند و شما هم بررسی کنید اگر تفاوتی قائل شده بودید، رفتار جبرانی داشته باشید. وگرنه مصادیق محبّت هایی که در آن سن برای نوجوان داشتید را برای او بازگو کنید.
یکی دیگر از راهکارها این است که به او یاد بدهید برای مقایسه باید شرایط برابر وجود داشته باشد و همیشه اینطور نیست، لذا خیلی وقت ها شرایط متفاوت است، لذا نمی‌شود چیزی را با چیز دیگر مقایسه کرد.
یک راهکار دیگر این است که به نوجوان‌تان بگویید افراد مقایسه‌گر هیچ‌وقت حس رضایت ندارند و همیشه حس محرومیت دارند و ناراضی هستند به همین خاطر هیچ‌وقت خودت را در شرایط مقایسه قرار نده چون هیچ‌وقت از داشته هایت و از آنچه که داری احساس رضایت نمی‌کنی و همیشه حس محرومیت به شما دست می‌دهد.
خصوصیت بعدی، بهانه جویی است. فشارهای مختلف جنسی و غیر جنسی در نوجوان باعث بی حوصله شدن او و بهانه جویی های مختلف در او می‌شود. مخصوصا دخترخانم ها در ایام پریود بسیار بهانه جویی می‌کنند و بهترین رفتار، درقبال بهانه جویی نوجوان توضیح خواستن از او با مهر و محبّت است. و در قبال بهانه جویی ها دفاع و توجیه نکنیم، بلکه سوال کنید چی شده و بررسی کنید و بعد جواب بدهید.
خصوصیت بعدی بحران روانی در نوجوانی، بی حوصله‌گی و گوشه گیری است. نوجوان به دلیل اینکه باید بسیار پر انرژی و پر نشاط رفتار کند، اگر فضای کافی برای تخلیه انرژی نداشته باشد و یا برنامه خاصی برای خودش نریخته باشد، دچار بی حوصله‌گی و گوشه گیری می‌شود، لذا شما زیاد این اصطلاحات را از نوجوان می‌شنوید که حوصله ندارم، حس‌اش نیست، حال ندارم، حالا باشد برای بعد.
والدین در این دوران هرچه موقعیت های پر نشاط و پر انرژی برای او فراهم کنند، روان نوجوان سلامت بیشتری خواهد داشت. چون که بی حوصله‌گی و رفتن به خلوت، آغاز رفتارهای انحرافی در نوجوان است لذا سعی کنید نوجوان را به سمت برنامه های پر نشاط و پر انرژی سوق بدهید.
نوجوان بی حوصله، نوجوانی است که در مسیر حرکت متوقف شده است. این یک علامت خطر است لذا باید فورا به داد نوجوان رسید و با یک برنامه پر نشاط او را از خلوت و بی حوصله‌گی خارج کرد.
ششمین خصوصیت بحران روانی، نوسانات شدید روانی است. نوجوان در این دوران گاهی بی حوصله و پرخاشگر است، گاهی مهربان و دلسوز و با نشاط. نوسانات شدید دوران نوجوانی، بسیار طبیعی است. زیرا نوجوان در حال گذار از کودکی به جوانی است و مثل یک کوهنورد گاهی در قلّه است و گاهی درون درّه و گاهی در کوهپایه.
لذا در هر لحظه حال و هوای خاصی دارد که این اقتضای این دوران بحرانی است. در این دوران با بحران روانی نوجوان باید بسیار هوشمندانه رفتار کرد، این رفتارها مخصوص دوران نوجوانی است و گذرا است به شرطی که والدین کمک باشند تا نوجوان به سلامت از این دوران عبور کند.
دیدگاهتان را بنویسید